ANTALYA (İGFA) – 62. Memleketler arası Antalya Altın Portakal Sinema Şenliği; sinema gösterimlerinin, söyleşilerin ve pek çok aktifliğin yanı sıra gerçekleştirdiği panellerle sinema dalının gelişimine de alan açıyor.
Festivalde evvelki gün, restore edilmiş yeni kopyasıyla gösterilen “Amerikalı” filminin de yönetmeni Şerif Gören, “Usta: Şerif Gören” başlıklı panelle anıldı. Çocuklar hakkında, çocukların yönlendirmesiyle sinema çeken Alman direktör Susanne Kim, deneyimlerini paylaştı ve sinema dalının sendikal temsilcileri, bölümdeki emek ve taciz sıkıntılarını kamuouyuyla paylaştı.
“Türk sinemasını krizden ‘Amerikalı’ kurtardı”
“Amerikalı” sinemasının restore edilmiş kopyasının gösteriminin öncesinde gerçekleşen panele; akademisyenler Şükran Kuyucak Esen ve Ali Karadoğan, sinemanın imalcisi Mine Vargı ve sinemada Şener Şen’le başrolü paylaşan usta oyuncu Lale Mansur katıldı.
İlk olarak kelam alan Şükran Kuyucak Esen, Şerif Gören sinemasını şu sözlerle özetledi: “Toplumsal gerçekçiydi. Kendisi, ‘bir insan, hayattır; insanları anlatıyorum’ diyordu. O yüzden de slogana kaçmadan sıkıntıları anlatan, akıcı anlatımıyla kitlelere ulaşabilen bir direktördü. 70’li yıllarda televizyonun çıkışıyla krize giren, 1987’de Amerikan şirketlerine verilen müsaadeyle vefata mahkum edilen Türk sinemasına seyirciyi, birazdan izleyeceğiniz ‘Amerikalı’ sinemasıyla tekrar salona çekti.
“Gören, Amerikalı’yı birinci teklif ettiğinde ‘yapamam’ dedim”
Esen’in bıraktığı yerden, üretimci gözüyle bir değerlendirmede bulunan Mine Vargı ise Amerikalı’nın yapımcılığını nasıl üstlendiklerinin öyküsünü paylaştı: “Eşim Ömer Vargı, ‘Endişe’ ve ‘Yol’ sinemalarında Şerif Gören’in asistanı, güvendiği bir grup arkadaşıydı. Bize gelip ‘Ömer, bir projem var. Artık bu Türk sinemasına yeni bir şeyler yapmak istiyorum’, dediğinde ağır reklam sineması çektiğimiz bir periyottu. ‘Yapamam’ dediğimi hatırlıyorum; zira o vakit artık Türk sinemasına hiç kimse gitmiyordu. Lakin sonra kendimle yüzleştim, endişemi gördüm: Reklam sineması yapıyorum, sinemayla ilgim yok, sinema imaliyle ilgim yok! Lakin Şerif Gören bir usta; ona sorarım, o öğretir, yaparız bu işi, dedim. Sonra harikulade bir inanç geldi bana. Hayatımda dönüm noktasıdır! Çok hoş bir sıfat kazandım; Türkiye’nin birinci bayan yapımcısı! Gişe rekorları kırıldı, seyirci tekrar sinemaya döndü”
Vargı, bu kararından sonra hayaller kurduğunu ve kimse inanmasa da bu hayallerin gerçekleştiğini söyledi: “Emek’in (Emek Sineması) sokağında kırmızı halılar serildiğini düşünüyordum; Hollywood üzere. ‘Ne Emek’i, ne kırmızı halısı; orada artık Türk sineması gösterilmiyor, dediler. Bütün hayallerim yıkıldı. Ancak o kırmızı halılar döşendi ve sinemanın galası, Emek’te oldu. ‘Warner Bros. geldi’, dediler; kim olduklarını dahi bilmiyordum! Ve bildiğim kadarıyla, Warner Bros.’un, dağıtımını yaptığı birinci Türk sineması, Amerikalı’dır”
“Amerikalı”da Şerif Gören’le ikinci sefer çalıştıklarını lisana getiren Lale Mansur da kendi “Amerikalı” deneyimlerini paylaştı: “İlk sinemam ‘Düş Gezginleri’ydi ve bir sene evvel Antalya’da En Uygun Bayan Oyuncu mükafatı almıştım. ‘Amerikalı’; Amerikan kültürünün, bizim üzere ülkelerde, insanları nasıl hegemonya altına aldığını anlatan bir sinemaydı. Düşünecek bir şey yoktu; çabucak kabul ettim. Şener bana çok yardımcı oldu. Mine sette çok kolay sağladı.”
