TİCARET İLE İLGİLİ HADİSİ ŞERİFLER
صَدَقَا وَبَيَّنَا بُورِكَ لَهُمَا فِى بَيْعِهِمَا، وَإِنْ كَتَمَا وَكَذَبَا مُحِقَتِ الْبَرَكَةُ مِنْ بَيْعِهِمَا.”
Hakîm b. Hizâm’dan (ra) nakledildiğine göre, Resûlullah (sas) şöyle buyurmuştur:
“Alışveriş yapanlar birbirlerinden ayrılmadıkları sürece (alışverişi kabul edip etmeme konusunda) serbesttirler. Eğer dürüst davranırlar ve (malın kusurunu) açıkça söylerlerse, alışverişleri bereketlenir. Fakat kusuru gizler ve yalan söylerlerse, (yaptıkları) alışverişin bereketi gider.”
Hadis Kaynakları : (D3459 Ebû Dâvûd, Büyû’, 51)
عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ عُبَيْدِ بنِ رِفَاعَةَ، عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ: أَنَّهُ خَرَجَ مَعَ النَّبِيِّ(صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمْ) إِلَى الْمُصَلَّى، فَرَأَى النَّاسَ يَتَبَايَعُونَ فَقَالَ: “يَا مَعْشَرَ التُّجَّارِ” فَاسْتَجَابُوا لِرَسُولِ اللَّهِ (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمْ) ، وَرَفَعُوا أَعْنَاقَهُمْ وَأَبْصَارَهُمْ إِلَيْهِ، فَقَالَ: “إِنَّ التُّجَّارَ يُبْعَثُونَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فُجَّارًا، إِلاَّ مَنِ اتَّقَى اللَّهَ وَبَرَّ وَصَدَقَ.”
İsmâil b. Ubeyd b. Rifâa’nın, babası aracılığıyla dedesinden naklettiğine göre, dedesi (Rifâa b. Râfi’) Hz. Peygamber (sas) ile birlikte namazgâha gitmişti. Hz. Peygamber (sas) insanların alışveriş yaptıklarını gördü ve “Ey tüccar topluluğu!” diye seslendi. Onlar da Resûlullah’a (sas) karşılık verdiler. Başlarını kaldırıp gözlerini ona çevirdiler. Bunun üzerine Resûlullah (sas) şöyle buyurdu: “Allah’tan (cc) sakınan, iyilik yapan ve dürüst davrananlar hâriç, tüccarlar kıyamet günü günahkârlar olarak diriltileceklerdir.”
Hadis Kaynakları : (T1210 Tirmizî, Büyû’, 4)
عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ (رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ) قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمْ) : “إِذَا وَزَنْتُمْ فَأَرْجِحُوا.”
Câbir b. Abdullah’ın (ra) naklettiğine göre, Resûlullah (sas) şöyle buyurmuştur: “Tarttığınızda fazlasıyla (tartarak) verin.”
Hadis Kaynakları : (M2222 İbn Mâce, Ticâret, 34)
عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ (رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ) : أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمْ) قَالَ: “رَحِمَ اللَّهُ رَجُلاً سَمْحًا إِذَا بَاعَ، وَإِذَا اشْتَرَى، وَإِذَا اقْتَضَى.”
Câbir b. Abdullah’tan (ra) nakledildiğine göre, Resûlullah (sas) şöyle buyurmuştur: “Satarken, satın alırken, alacağını talep ederken hoşgörülü davranıp kolaylık gösteren kimseye Allah (cc) rahmetiyle muamele eylesin.”
Hadis Kaynakları : (B2076 Buhârî, Büyû’, 16)
***
عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمْ) قَالَ: “… مَنْ غَشَّنَا فَلَيْسَ مِنَّا.”
Ebû Hüreyre’den (ra) nakledildiğine göre, Resûlullah (sas) şöyle buyurmuştur: “…Bizi aldatan, bizden değildir.”
Hadis Kaynakları : (M283 Müslim, Îmân, 164)
Kays b. Ebî Garaza’nm şöyle dediği rivâyet edilmiştir: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) devrinde bize (tacirlere) ” simsarlar” denilirdi. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) bize uğrayıp ondan daha güzel bir isim verdi ve:
” Ey tacirler topluluğu! Şüphesiz alışverişde boş laf ve yemin bulunur. Onun için siz ona sadaka karıştırınız.” buyurdu.
Hadis Kaynakları : Nesâî, eymân 22, 23, büyü 4; Tirmizî, büyü 4; İbn Mâce, ticârât 3; Ahmed b. Hanbel, IV, 6.
İbn Abbâs (radıyallahü anhümâ)’dan şöyle rivâyet dilmiştir: Bir adam, on dinar alacaklı olduğu borçlusunun peşine takılıp: Vallahi, borcunu ödeyinceye veya bir kefil getirinceye kadar senden ayrılmam, dedi. Bunun üzerine Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) o paraya kefil oldu.
Borçlu, Resûlüllah‘ın va’d ettiği zamanda geldi. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) adama:
” Bu altını nereden buldun?” diye sordu. Adam: Madenden, dedi. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):
” Bizim ona ihtiyacımız yok, bunda hayır da yok.” buyurup, borçlunun yerine borcunu ödedi.
Hadis Kaynakları: Ebu Davud, Büyû 2,İbnu Mace, Sadakat 9,
