MAAŞ BORDROSU NEDİR?

İçerik tablosu

MAAŞ BORDROSU NEDİR?
- Bordro Nasıl Hesaplanır?

Maaş bordrosu, işverenin işçisine ödediği ücreti, vergilerin ve kesintilerin tamamını detaylı bir şekilde gösteren belgeye verilen isimdir. İşverenin maaş verdiği her işçi için maaş bordrosu düzenlenmelidir. Her maaş döneminde 2 adet maaş bordrosu düzenlenir, bunlardan birisi çalışanda, birisi de işverende bulunmalıdır. Bordro işverenin kendisi tarafından oluşturulur. Maaş bordrosu söz konusu ödemenin yasal bir şekilde yapıldığını gösterir. İçerisinde yer alması gereken bilgiler, söz konusu işlemin tabi tutulduğu kanuna göre değişiklik gösterir. Resmi bir belge niteliğinde olan maaş bordrosu ödemelerin yasal bir şekilde vergilendirilmesi için önemlidir. Memur olarak çalışan ve ayın 14’ünde maaş alan işçiler e-Devlet üzerinden maaş bordrolarını görebilir. Özel sektörde çalışanlar ise muhasebe departmanı ya da insan kaynakları bölümünden maaş bordrolarını talep edebilir.

Maaş Bordrosu Nasıl Hazırlanır?

Maaş bordrosunun hazırlanması için şu bilgiler eklenmelidir:

● Maaş bordrosunun oluşturulduğu tarih bilgisi

● İşyerinin sicil numarası. Sicil numarası e-Devlet üzerinden öğrenilebilir.

● Çalışana ait bilgiler; ad, soyad, aldığı maaş miktarı ve türü, SGK sicil numarası, unvanı, çalışma şekli ve tarihleri, varsa ekstra mesaiye ait tarih ve ücret detayları

● Eğer alınıyorsa çocuk yardımı ve sağlık sigortası gibi ek ödeme ve uygulamalar

● Eğer uygulanıyorsa sağlık kesintisi ve vakıf aidatı gibi özel kesintiler

● Uygulanması zorunlu olan yasal kesintiler; gelir vergisi, damga vergisi, işsizlik sigortası işçi payı ve SGK işçi payı, vergilere ait matrahlar

● Çalışanın imzası

Bu bilgiler eksiksiz ve doğru bir şekilde eklenerek maaş bordrosu hazırlanabilir. Bununla beraber maaş bordrosunda yer alması gereken bilgiler İş Kanunu, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Vergi Usul Kanunu’na göre değişiklik gösterebilir.

Bordrolarda Dikkat Edilmesi Gereken Unsurlar

Maaş bordrosu düzenlemek yasal olarak zorunludur. Aksi takdirde idari ve hukuki para cezası uygulanır. Şu hususlara dikkat edilerek yasalara uygun bir maaş bordrosu düzenlenebilir:

● Bütün bilgilerin eksiksiz ve doğru bir şekilde yerleştirilmiş olması

● Maaş bordrosunun çalışana mutlaka ibraz edilmesi ve imzalattırılması

● İşverenin imzasının bulunması

Belirli aralıklarla SGK tarafından yapılan denetlemelerde maaş bordrolarının geçerliliği sorgulanır. Süreçte uygunsuz görülen maaş bordrosu işlemeleri idari ve hukuki olarak cezalandırılır. 2022 yılında bir işverenin maaş bordrosu düzenlememesi 102/b cezai yaptırımına tabi tutulur ve her ay için 1.559 TL idari para cezası uygulanır.

Ücret Bordrosunda Bulunması Gerekenler

Ücret bordrosunda bulunması gerekenler 3 farklı kanunda belirtilir. Farklı hususlara göre maaş bordrolarında bulunması gereken bilgiler şu şekildedir:

İşçi Kanunu’na Göre:

● Çalışanın adı ve soyadı

● Maaş ödemesinin yapıldığı gün ve ilgili ticari dönem

● Ekstra mesailer ve ücretlerine dair detaylar

● Vergi ve primler gibi, maaştan yapılan her çeşit kesintiler ve detayları

● Maaşı ödeyen ve bordroyu düzenleyen işverene ait imza

Vergi Usul Kanunu’na Göre:

● Hizmet erbabının adı, soyadı, ücretin alındığını gösteren imzası veya mührü (Hizmet erbabı çalışana verilen isimdir.)

● Eğer varsa vergi karnesi, tarihi ve numarası (Vergi karnesi bağlı olunan vergi dairesinden alınabilir.)

● Hizmet erbabının aldığı ücretin detayları ve birim cinsinden gösterimi (Alınan ücretin aylık, haftalık, günlük ya da parça başına göre gösterimi.)

● Hizmet erbabının çalıştığı süre ve bu sürenin maaş içerisindeki değeri

● Alınan maaşın tabi tutulduğu vergilerin detayları

Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na Göre:

● Maaş ödemesini yapan işyerinin sicil numarası

● Maaş bordrosunun ait olduğu ay ve iş dönemi

● Sigortalıya ait bilgiler; adı, soyadı, sosyal güvenlik sicil numarası

● Maaş ödemesinin yapıldığı toplam gün sayısı

● Sigortalının maaş olarak aldığı ücret

● İşveren tarafından ödenen ücret

● Ücretin alındığını ispatlar niteliğinde olan sigortalının imzası

Bordro Nasıl Hesaplanır?

Maaş bordrosunun hesaplanması temel olarak hem işverenden hem de çalışandan yapılan kesintilerin detaylandırılması ile gerçekleşir.

Maaş bordrosu hesaplamak için şu kesinti unsurları esas alınmalıdır:

İşçiden Yapılacak Olan Kesintiler;

● SGK prim ödemesinin işçiye düşen payı (Brüt tutar x %14)

● İşsizlik sigortası ödemesinin işçiye düşen payı (Brüt ücret x %1)

● Gelir vergisinin matrahı [Brüt ücret – (SGK işçi payı + işsizlik sigortası işçi payı)]

● Gelir vergisinin miktarı (Gelir vergisi matrahı x %15)

● Damga vergisi miktarı (Brüt tutar x 0,00759) İşverenden Yapılacak Olan Kesintiler;

● SSK primi ödemesinin işçiye düşen payı [Brüt ücret x %15 (%5 indirim teşviki)]

● İşsizlik sigortası ödemesinin işveren payı (Brüt ücret x %2)

Bordro Hesaplama Örneği

Örnek olarak 8.000 TL maaş alan bir çalışan için işçiden yapılan kesintilerle bordro hesaplaması;

● SGK işçi payı: 1120 TL

● İşsizlik sigortası işçi payı: 80 TL

● Gelir vergisi matrahı: 8.000 – (1120 + 80) = 6.800 TL

● Gelir vergisi: 6.800 x %15 = 1020 TL

● Damga vergisi: 8.000 x binde 7,9 = 60,72 TL

Yapılan toplam kesinti: 1120 + 80 + 1020 + 60.72 = 2.280,72 TL

Alınacak net ücret: 5.719,28

8.000 TL maaş alan bir işçi için işverenden yapılacak kesintiler:

● SGK işveren payı: 8.000 x %20,50 = 1.640 TL

● İşsizlik sigortası işveren payı: 8.000 x %2 = 160 TL

İşverenin 8.000 TL maaş alan bir işçi için toplam maliyeti: 1.800 TL

Brütten Nete Bordro Hesaplama

Brüt maaş, işveren tarafından işçiye verilen toplam maaş anlamına gelir. İşçiye maaş ulaşana kadar çeşitli vergiler ve ödemeler kesilir. Vergi oranlarının düşüldüğü, kesintilerin yapıldığı maaşa ise net maaş adı verilir. İşçinin eline geçen ödeme net maaş niteliğindedir. 8.000 TL maaş alan bir işçi için brütten nete bordro hesaplaması şu şekilde yapılır:

● Brüt maaş tutarından gelir vergisi, SGK primi, damga vergisi ve işsizlik vergisi tutarı çıkarılır. Böylece brüt maaş net maaşa, işçinin eline geçecek olan maşa çevrilir.

8.000 – SGK Primi (1120 TL) – İşsizlik vergisi (80 TL) – Gelir vergisi (1020 TL) – Damga vergisi (60,72 TL) = 5.719,28 TL (Net maaş)