BİLİŞİM TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ
İçerik tablosu
3D Yazıcı nedir: Katmanlı üretim (Additive Manufacturing) olarak kabul edilen 3D Yazıcı teknolojisi, bilgisayar ortamında tasarladığınız 3 boyutlu objeleri somut hale dönüştürebileceğiniz hızlı prototipleme araçlarıdır. STL dosyası olarak kaydedilen 3 boyutlu tasarımlar, 3D Yazıcıya gönderilerek katman katman gerçeğe dönüştürülür.
Akıllı Saat (Smart watch) nedir: Akıllı saatler içlerinde bir işlemci ve bilgisayar devresi taşırlar. Tipik bir telefonun yaptığı bütün işlemler yapabilirler.
Akıllı Telefon (Smartphone) nedir: Cep telefonunun sağladığı klasik özelliklere, bilgisayar dünyasının bir ürünü olan PDA’lerin özelliklerinin de eklenmesiyle tasarlanan gelişmiş mobil iletişim cihazıdır. Akıllı telefonlarda mobil işletim sistemleri bulunur.
Akıllı Televizyon (Smart TV) nedir: Televizyon üzerinden internete bağlanmaya ve özel geliştirilmiş uygulamaların çalıştırılmasına olanak sağlayan işletim sistemine sahip televizyonlara verilen genel isimdir.
Bilgisayar (PC) nedir: Kullanıcıların girdiği bilgileri veri giriş ünitesine alan, işlem ünitesi ile girilen bilgileri işleyen, elde ettiği sonuçları kendi içinde saklayabilen ve işlenen verilerin sonuçlarını istenildiğinde çıkış ünitesi ile kullanıcıya çıktı olarak verebilen elektronik bir cihazdır.
Blu-ray Disc nedir: Blu-ray veya Blu-ray Disc (BD) sayısal bir optik diskte veri depolama biçimidir. DVD biçiminin yerini almak üzere tasarlanmıştır. Yüksek çözünürlüklü (720p ve 1080p) ve ultra yüksek çözünürlüklü (2160p) video depolayabilir.
CD (Compact Disk) nedir: CD elektronik ortamda bir veriyi ya da müziği sayısal değerleri kullanarak bünyesinde saklar.
Disket (Floppy disk) nedir: Disket bilgisayardaki bilgiyi taşımak için kullanılan, üzerine demir oksit kaplanmış bir plastik diskin yine plastik bir kap içerisine yerleştirilmesiyle oluşturulmuş manyetik veri saklama ortamdır.
Dizüstü PC (Laptop) nedir: Dizüstü bilgisayar ya da laptop, taşınabilir türden, genellikle ekran ve klavye olmak üzere iki parçadan oluşan kişisel bilgisayarlardır. Bir dizüstü bilgisayar bir masaüstü bilgisayarın klavye, fare ve ekran gibi bileşenlerini tek bir parçada toplar.
DVD nedir: DVD “Digital Versatile Disc” kelimelerinin kısaltmasıdır. CD’ye göre, çok daha yüksek kayıt kapasitesine sahiptir.
Fare (Mouse) nedir: İşaretçi olarak da bilinir. Ekrandaki ok işaretini yani imleci hareket ettirmeye yarar. Üzerindeki sol tuş, sağ tuş ve tekerlek sayesinde bilgisayara komut vermemizi sağlar. Kablosuz veya kablolu olabilir. Günümüzde optik ve lazer fareler kullanılır.
Flash Bellek nedir: Flaş Bellek, kaynak gücü kesildiğinde bile sakladığı veriyi tutabilen ve elektronik olarak içeriği silinip, yeniden programlanabilen bellek türüdür.
HDD (Sabit Disk (Harddisk)) nedir: Bilgisayarda bilgilerin kalıcı olarak depolandığı yerdir. Bilgisayar kapandığında üzerindeki bilgiler silinmez. Manyetik disklerin bir araya gelmesiyle oluşur. Çeşitli boyut ve kapasiteye sahiptirler.
Hoparlör nedir: Bilgisayarda çalınan sesleri işitmemizi sağlayan donanımdır. Birkaç hoparlör bir araya gelerek ses sistemini oluşturur. Örneğin 2+1, 5+1 ve 7+1 gibi. Buradaki +1 düşük frekanslı seslerin çalındığı subwoofer isimli kutuyu ifade eder.
İstemci (Client) nedir: İstemci, Bir ağ üzerinde, sunucu bilgisayarlardan hizmet alan kullanıcı bilgisayarlardır. Bilgiye erişim yetkileri sunucu tarafından belirlenir.
Kartuş nedir: Fransızca’ dan dilimize geçmiş olan kartuş kelimesi birçok üründe kullanılabilmektedir, içerisindeki bir veya birden fazla materyali muhafaza ederek gerektiğinde kullanılmasını sağlayan gövdeye kartuş denilmektedir.
Klavye nedir: Bilgisayara bilgi girmemizi sağlayan daktilo benzeri donanımdır. Klavye sol üst köşedeki harfe göre adlandırılır. Örneğin: Sol üst köşede F harfi varsa “F klavye”, Q harfi varsa “Q klavye” olarak adlandırılır.
Kulaklık nedir: Bilgisayarda çalınan sesleri sadece dinleyicinin kulağına ileten donanımdır.
Micro SD Kart nedir: Micro SD kendi sınıfındaki kartlar arasında en güçlü özellikleri barındıran tür olarak ta bilinir. Küçük yapıda olması ve veri aktarım hızının diğerlerine göre daha hızlı olması en önemli avantajlarındandır.
Mikrofon nedir: Seslerin bilgisayara aktarılmasını ve kaydedilmesini sağlar.
Modem nedir: İnternete bağlanmayı sağlayan donanımdır. Kablolu veya kablosuz çeşitleri vardır.
Oyun Konsolu nedir: Oyunlarda kontrolü sağlayan donanımlardır. Örneğin bir araba yarışı oyununda direksiyon, fren pedalı kontrollerini gibi.
SD Card nedir: SD Card “Secure Digital Memory Card” kelimelerinin kısaltmasıdır. Bir hafıza kartı standardıdır.
SSD (Solid Stade Disk) nedir: SSD, veri depolamak için geliştirilmiş mekanik disklerin yerini alacak veri depolama aygıtıdır. Mekanik disklerdeki artan RPM (revolutions per minute) daha fazla performans ve beraberinde sıcaklık problemi de getirmiştir. Problemlerin çözümünde kullanılan teknikler artık son limitlerine gelmiştir. Mekanik diskler artık yerini yavaş yavaş kendisinden tamamen farklı ve potansiyeli oldukça yüksek olan SSD sürücülere bırakmaktadır.
Sunucu (Server) nedir: Sunucu bir ağdaki merkezi kaynağa veya hizmete erişimi yöneten bir bilgisayar veya yazılımdır. Daha basit bir ifadeyle söylemek gerekirse sunucu, istemci adı verilen başka bir program tarafından yapılan istemlere cevap veren bir tür bilgisayar programıdır.
Switch nedir: Bilgisayarların birbirleriyle bağlantı kurması için kullanılan ağ cihazlarıdır. Aynı Ağdaki bilgisayarı birbirleri ile iletişimi sağlamak için ağ kartından bir kablo ile switch bağlayarak ağ bağlantıları sağlanır.
Tablet PC nedir: Tablet bilgisayar veya sadece tablet, tek bir ünitede ekran devresi ve batarya bulunan bir mobil bilgisayardır. Tabletler parmak-kalem hareketlerini algılayabilen, fare ve klavye ile kombine edilebilen, kamera ve ivmeölçer gibi sensörlerle donatılan cihazlardır.
Tarayıcı nedir: Bir resmi, yazıyı veya şekli tarayarak bir kopyasını bilgisayara aktarmaya yarayan donanımdır. Yazıcının tam tersi görev yapar.
Taşınabilir Harddisk nedir: Bilgisayarımızda kullandığımız Sabit disk (harddisk) gibi bilgisayar kasası dışında usb belleği gibi kullanabildiğimiz depolama alanlarına “Harici, Taşınabilir, External” Disk denir. Harici diskleri kullanım amacımız bilgisayarların depolama alanı dışında bilgisayarımızdaki hafızayı hafifletmek ve yüksek boyutlu film, müzik, resim, program vs. gibi verilerimizi arşivlemeye yarar ve bilgileri hep yanı başımızda istediğimiz yere taşımamıza yarar.
Teknoloji nedir: İnsanoğlunun gereklerine uygun yardımcı alet ve araçların yapılması ya da üretilmesi için gerekli bilgi ve yetenektir. Teknoloji ayrıca, bir sanayi dalıyla ilgili üretim yöntemlerini, kullanılan araç, gereç ve aletleri kapsayan bilgidir. Bir insan etkinliği olarak teknoloji, insanlık tarihinde bilim ve mühendislikten önce ortaya çıkmıştır. Teknolojinin, bilimin uygulamacı yönü olduğu görüşleri de vardır.
Toner nedir: Lazer yazıcılarda mürekkebin muhafaza edildiği parçaya toner denmektedir. Bunlar yazıcılarda fotokopi makinelerinde kâğıt yüzeyine farklı renklerde baskı alınmasını sağlayan aletlerdir.
Web Kamerası nedir: Genellikle internet üzerinden görüntülü görüşme amacıyla kullanılan donanımdır. Fotoğraf çekimi yapılabilir.
Yazıcı nedir: Bilgisayarda üretilen resim, yazı, şekil ve grafikleri kâğıda aktaran donanımdır. Kullandığı teknolojiye göre mürekkep püskürtmeli, lazer ve nokta vuruşlu çeşitleri vardır.
DONANIM TERİMLERİ
Anakart (Mother Board) nedir: Bilgisayarda kartların ve diğer tüm donanımların üzerine takıldığı ana ve en önemli parçalarından birisidir. Bazı donanımlar anakart üzerine, bazıları da kablolarla anakart girişlerine takılır. Üzerinde veri yolları bulunur. Tüm birimler anakartın üzerindeki veri yolları sayesinde birbiri ile iletişim kurarlar.
Bilgisayar Kasası nedir: Bilgisayarın iç donanımlarının bulunduğu kasa bu parçaların korunmasını ve bir arada durmasını sağlar. Kasayı, vücudumuzdaki iskelet olarak düşünebiliriz.
Donanım nedir: Bilgisayarı oluşturan elektronik parçaların her birine verilen isimdir. Bilgisayarın gözle görülebilen ve elle tutulabilen kısımlarına donanım denir. Donanımlar, kasanın dışında olabileceği gibi içerisinde de yer alabilir. Kasa içerisinde yer alan donanımlara dahili donanım kasa dışında kalan donanımlara ise harici donanım denir.
Ekran (Monitör) nedir: Ekran bilgisayarda yapılan işlemleri ve sonuçlarını görebilmemizi sağlar. Tüplü (CRT), LCD ve LED ekran çeşitleri vardır.
Ekran Kartı nedir: Bir bilgisayarda yapılan tüm işlemlerin monitörde görüntülenebilecek hale getirilmesini sağlayan parçadır. Üzerindeki girişler sayesinde görüntüyü monitöre aktarır. Ekran kartı olmayan ya da arızalı olan bilgisayar açılmaz.
Ethernet (Ağ) Kartı nedir: Bilgisayarın ağa bağlanıp veri alışverişinde ve iletişimde bulunabilmesini sağlayan elektronik devredir.
Güç Kaynağı nedir: Bilgisayarın tüm parçalarına gerekli gücü (elektrik akımı) sağlayan donanımdır. Bilgisayara gelen şehir elektriğinin gücünü küçülterek, kasanın içindeki donanımların kullanabilmesi için dağıtan donanım birimidir.
İşlemci (Merkezi İşlem Birimi (CPU)) nedir: En önemli donanım elemanıdır. Bilgisayarda aritmetik ve mantıksal işlemlerin yapıldığı donanımdır. Bilgisayarın beyni olarak da bilinir. Giriş birimlerinden aldığı veriler üzerinde işlemler yaparak sonuçları çıktı birimlerine gönderir. Bilgisayarın hızı denilince aklımıza gelmesi gereken en önemli hız kaynağı işlemcinin hızıdır.
Kesintisiz Güç Kaynağı nedir: Elektrik kesilmesi durumunda bilgisayara ek güç sağlar. Böylece hem bilgisayar zarar görmez hem de çalışmalarımız kaydedebiliriz.
RAM (Ana) Bellek (Geçici Bellek) nedir: Bilgisayar açıldığında işletim sistemi ve gerekli programlar RAM’e yüklenir. Bu bellekler verilerin geçici olarak kaydedildiği yerdir. Bilgisayar açık olduğu sürece programlar burada çalışır. Bilgisayar kapatıldığında üzerindeki bilgiler silinir. RAM’in büyüklüğü bilgisayarın hızını etkiler.
Ses Kartı nedir: Bilgisayarın sesi işlemesini ve daha sonra bu sesi kullanıcıya aktarmayı sağlayan bir karttır.
3G-4G-5G nedir: G’nin anlamı “Generation (nesil)” dır. Kablosuz iletişim teknolojileridir. Veri iletim hızları birbirinden farklıdır. 3G, saniyede 28 Megabit, 4G’de 100 Megabit ve 5G 1000 Megabit hız sunuyor. 4,5G ise 4G ve 5G nin birlikte anılmasından kaynaklanıyor.
İNTERNET TEKNOLOJİLERİ TERİMLERİ
Ağ (Network) nedir: Kişisel bilgisayarların birbirlerine fiziksel olarak bağlanması ile oluşan ortama ağ (network) denir.
Arama Motoru nedir: Arama motorları internet üzerinden aranan bilgileri sorgulamamızı sağlayan web üzerindeki tarama mekanizmaları olarak adlandırılan geniş içerikli arama sitelerine verilen isimdir. En yaygın olarak kullanılan arama motorları Google, Yandex, Bing’dir.
Bilişim Suçları nedir: Bilgisayar, tablet, cep telefonu gibi çağdaş iletişim araçları veya pos makinası gibi alışveriş araçları kullanılarak elektronik ortamda işlenen suçlara bilişim suçları denilmektedir.
Blog nedir: İnsanların öğrendiklerini, bildiklerini, paylaşmak istediklerini yazdığı web tabanlı bir sistemdir.
Bloger nedir: Kısa zaman içerisinde internet üzerinde son derece popüler olan ve ilgi çeken içerik yönetim sistemleri arasında yer alır. Blog yazarlarına Bloger denir.
Çevrimiçi-Çevrimdışı nedir: Online kelimesi dilimize çevrimiçi olarak çevrilmiştir, yani hatta olan anlamına gelmektedir. Bir internet sitesi aktif olarak çalışır halde ise çevrimiçi (online), eğer kapalı ve erişilemiyor ise çevrimdışı (offline) olarak adlandırılabilir.
Download nedir: İnternetten veri indirmek anlamında kullanılır.
E-Mail nedir: E-posta ya da e-mail, internet üzerinden gönderilen dijital mektup.
Fiber İnternet nedir: Fiber internet, izole edilmiş cam elyafı ortamın elde edildiği kablolar (fiber optik) sayesinde yüksek hızda internet erişiminin gerçek anlamda sağlandığı bir teknolojidir. Dünyadaki modern ülkelerin neredeyse tamamında kullanılan fiber internet, ev kullanıcılarına 1.000 megabite varan hızlarda internet kullanma imkânı sunuyor.
İnternet nedir: Tüm dünya üzerinde yayılmış bilgisayar ağlarının birleşiminden oluşan ve bilgisayarların ortak bir dille iletişim kurmasına imkân sağlayan çok büyük bir ağdır.
İnternet Tarayıcı nedir: İnternet tarayıcısı, internet kaynağında yer alan tüm bilgilere ulaşmamızı sağlayan bir programdır. Ziyaret etmek istediğiniz sitenin adresini tarayıcıya yazarak o adrese yönlendirilirsiniz. Internet Explorer, Mozzilla Firefox, Safari ve Chrome bugün en çok tercih edilen internet tarayıcılarıdır.
Link nedir: Türkçe anlamı ilişim ve bağlantı olarak bilinen, İngilizce anlamı ise Link olarak bilinen ve web sitelerini birbirlerine bağlayan kodlara denir.
NFC nedir: Yakın Alan İletişimi; müşteri elektroniği, mobil cihazlar ve bilgisayarlar ile etkileşim için tasarlanmış bir kısa menzilli, kablosuz, kişisel iletişim alanı teknolojisidir. Yakın Alan İletişimi manyetik alan indüksiyonu kullanarak çalışır ve etiket ile okuyucu işlevine sahiptir.
Siber Güvenlik nedir: Kurumlardaki bilgi ile etkileşimi olan (uygulama, sistem, network vb.) varlıklarının güvenliğinin sağlanması için alınması gereken tedbirlere yönelik değerlendirme, test, danışmanlık ve eğitim hizmetleridir.
Siber Saldırı nedir: Bilgisayar ve internet alanında uzmanlaşmış hacker diye tabir edilen hack veya hacker gruplarının banka, polis, Jandarma, devlet, şahıs, firma vb. sitelere veya bilgisayarlara zarar vermek amacı ile yaptıkları saldırıya denir.
Sosyal Medya nedir: Geleneksel mecralardan farklı olarak yaşayan bir platformdur. Gazete, Tv ve diğer basılı mecralardan en büyük farkı eş zamanlı bilgi paylaşımıdır. Çift yönlü iletişimin getirdiği etkileşim seviyesi geleneksel medyanın çok ilerisindedir.
SPAM Mail nedir: SPAM mailin en basit tanımı sizin isteğiniz olmadan size gönderilen reklam içerikli maillerdir.
Upload nedir: Kendi bilgisayarınızdaki verileri başka bir bilgisayara internet üzerinden yüklemek anlamında kullanılır.
Veri Tabanı (Database) nedir: Veri tabanı ya da kavramı, verilerin belirli bir düzene göre depolandığı sistemlere verilen genel bir isimdir. Günümüzde özel veya kamu kuruluşların hepsi bünyesinde barındırdıkları bilgileri veri tabanında tutarlar.
Web Site nedir: Web üzerindeki sayfalar; metin, görsel ve animasyon şeklinde ziyaretçisine bilgi aktaran veya hizmet sunan sayfaların tümünü kapsayan bir doküman topluluğudur.
Wi-Di nedir: Intel’in Wireless Display teknolojisi, mobil cihazınızdaki görüntüyü zahmetsizce büyük ekrana yansıtmanıza izin veriyor. İster film olsun ister fotoğraf veya müzik, her türlü içeriği HD televizyonunuza kablosuz olarak, çabucak aktarmanız mümkün.
Wi-Fi nedir: “Wireles Fidelity” kelimelerinin kısaltması olup kablosuz bağlılık veya kablosuz bağlantı anlamına gelir. Wi-Fi ürünlerin kablosuz bağlantı sağlayabildiğini gösteren bir uyumluluk göstergesidir ve IEEE 802.11a, IEEE 802.11b, IEEE 802.11g ve IEEE 802.11n standartlarına göre belirlenir.
Wireless nedir: Türkçe anlamını açıklamak gerekirse; Radyo ya da Telsiz Dalgası olarak çevrilebilir. Kablo kullanmaksızın iletişim, transfer anlamına gelmektedir. Daha çok internete kablo kullanmadan bağlanmak, bir cep telefonun diğer bir cep telefonuna dosya alışverişi yapmak için kullanılmaktadır.
WWW (World Wide Web) nedir: WWW yani dünyadaki bilgisayarların birbiriyle iletişim kurabildiği, görüntü, ses ve veri paylaşımının yapılabildiği tüm dünyaya yayılmış büyük bir ağdır. Her bir internet sitesinin kendine ait www. ile başlayan bir adresi vardır.
Youtuber nedir: Youtuber’ı basitçe video paylaşım ağı Youtube’u etkin olarak kullanan, video yükleyen, kanal çalıştıran insanlara verilen isimdir.
Veri-Veri İletimi
Byte nedir: Bayt (byte), elektronik ve bilgisayar bilimlerinde genellikle 8 bitlik dizilim boyunca 1 veya 0 değerlerini bünyesine alan ve kaydedilen bilgilerin türünden bağımsız bir bellek ölçüm birimi. Bir bayt, Latin alfabesini baz alan 8-bitlik bir kodlamada herhangi bir harfi temsil eder.
Dijital Veri nedir: Sayısal veri, dijital veri veya dijital sinyal, sayısallaştırılmış sinyal. Bir analog sinyalden belirli örnekler alınır ve analog sinyalin tam karşılığı olmayan dijital sinyal oluşturulur. Girişteki verinin saklanma veya aktarılma şeklinin değiştirilmesiyle elde edilir.
Full HD (2K) nedir: HD görüntüden daha kaliteli ve yüksek çözünürlüklü görüntü veya yüksek netlik anlamlarına gelmektedir. 1920×1080 piksel çözünürlüğü ifade eder.
Gigabyte (GB) nedir: Gigabyte bilgisayarlarda kullanılan, 1024 megabayt (1024*1024*1024 bayt) anlamına gelen bir ölçü birimidir.
HD nedir: HD harfleri İngilizce ‘de High Definition kelimelerinin kısaltılmış halidir. Türkçe kelime karşılığı Yüksek Tanımlı yani daha kaliteli ve yüksek çözünürlüklü görüntü veya yüksek netlik anlamlarına gelmektedir. 1280×720 piksel çözünürlüğü ifade eder.
HDMI nedir: Yüksek çözünürlüklü çoklu ortam ara yüzü veya kısaca HDMI (High Definition Multimedia Interface), 2003 yılında ses ve görüntü verilerini sıkıştırılmadan dijital olarak aktarmak için geliştirilmiş bir arabirimdir.
Kilobyte (KB) nedir: Kilobayt bilgisayarlarda kullanılan, 1024 bayt anlamına gelen bir ölçü birimidir.
Megabyte (MB) nedir: Megabayt bilgisayarlarda kullanılan, 1024 kilobayt (1024*1024 bayt) anlamına gelen bir ölçü birimidir.
Terabyte (TB) nedir: Terabyte bilgisayarlarda kullanılan, 1024 gigabyte (1024*1024*1024*1024 bayt) anlamına gelen bir ölçü birimidir.
Ultra HD (4K) nedir: Full HD görüntüden daha kaliteli ve yüksek çözünürlüklü görüntü veya yüksek netlik anlamlarına gelmektedir. 3840×2160 piksel çözünürlüğü ifade eder.
USB nedir: İngilizce “Universal Serial Bus” kelimelerinin kısaltmasıdır. USB’nin Türkçesi “Evrensel Seri Veriyolu”dur. USB dış donanımların bilgisayar ile bağlantı kurabilmesini sağlayan seri yapılı bir bağlantı biçimidir.
YAZILIM TERİMLERİ
Açık Kaynak Kod nedir: Açık kaynak yazılım veya açık kaynaklı yazılım veya kaynağı açık yazılım, kaynak kodu isteyen herkese açık olan yazılımlardır. Bu tür yazılımların ayırt edici özelliği kullanıcıya yazılımı değiştirme özgürlüğü sağlamasıdır. Açık kaynak kodlu yazılımlar, uyarlanabilir, sağlam, hızlı ve güvenlidir.
Akış Şeması nedir: İş akış şemaları kurulan algoritmalar üzerinde çalışmayı kolaylaştıran yapılardır. Aynı zamanda algoritmanın başka geliştiriciler tarafından kolaylıkla anlaşılmasını da sağlarlar. Kurulan bir algoritmanın iş akış şemasına aktarılması oldukça kolay bir iştir. İş akış şeması ne kadar ayrıntılıysa kurulan algoritma üzerindeki hataların giderilmesi ve geliştirilmesi de o derece kolaydır.
Algoritma nedir: Belli bir problemi çözmek veya belirli bir amaca ulaşmak için tasarlanan yol anlamına gelir, matematikte ve bilgisayar biliminde bir işi yapmak için tanımlanan, bir başlangıç durumundan başladığında, açıkça belirlenmiş bir son durumunda sonlanan, sonlu işlemler kümesine denir.
Android nedir: Google tarafından yapılan bir işletim sistemidir. Genel olarak çeşitli akıllı telefon ve tabletlerde kurulu olarak gelir ve kullanıcılara Google’ın kendi hizmetleri olan Search, Youtube, Maps, Gmail ve daha fazlası programı kullanabilmemizi sağlar.
Antivirüs nedir: Antivirüs bilgisayarda bulunan virüslere karşı geliştirilmiş bir virüs programıdır. Virüsler bulaştıkları dosyaların sistem yapılarını değiştirebilir. Örneğin dosya *.exe, *.com, *.doc, *.xls, *.bat uzantılı olabilir. Virüs bulaştığı dosyanın uzantısını bozarak o dosyayı kullanılamaz hale getirir. Antivirüsün görevi bu virüsleri saklandıkları yerden çıkararak temizlemek ve bu dosyanın yapısının bozulmamasını sağlamaktır.
Backup (Yedekleme) nedir: Yedekleme genel anlamıyla bilgisayar sisteminizi işlevsel kılan temel birimlerin, üzerinde çalışan yazılımların ve depolanan verilerin, arıza, hata ve hasar durumlarında çalışmaların kesintiye uğramaması için veya geri dönülemez biçimde kaybolmasını engellemek amacıyla birden fazla kopya halinde bulundurulmasını sağlayan dosyalar bütününe verilen addır.
BIOS nedir: BIOS (Basic Input Output System), giriş ve çıkış aygıtlarını kontrol ederek sistemin açılmasını sağlar. BIOS, kalıcı bir yazılım olup ROM bellekte saklanır. Anakart’ın birçok özelliğini kullanmamıza olanak sağlayan yazılım, sistem ve donanımlarımız arasında bağlantı kurar.
Boot nedir: Boot’u Türkçeye çevirirsek karşılığı “ön yükleme” dir. Yani işletim sisteminin hangi dizinde olduğunu belirten uygulamadır ve BIOS’un bir parçasıdır.
Deneme Sürümü nedir: Henüz lisanslı olarak senin olmamış, test etmen için verilmiş ve belirli bir süre sonra kapanacak sürümdür.
Driver nedir: Sürücü (Çoğu durumda Driver diye geçer), bilgisayarınızın donanım aygıtlarıyla iletişim kurmasını sağlayan yazılımdır. Sürücüler olmadan, bilgisayarınıza bağlı aygıtlar (örneğin, fare veya harici sabit sürücü) düzgün çalışmaz.
Emoji nedir: Emoji kelimesindeki “E” görsel, “Moji” ise karakter anlamı taşıyor. Sanalda kişinin ifade yansıtması gibi algılayabilirsiniz.
Format nedir: Bir bilgisayara işletim sisteminin kurulması anlamına gelir. Kelime anlamı biçimlendirmedir.
Hack-Hacker nedir: Hacker ya da bilgisayar korsanı, şahsî bilgisayarlara veya çeşitli kurum ve kuruluşlara ait bilgisayarlara ve ağlara izinsiz olarak giriş yapan kişidir. Bu izinsiz giriş işlemine “hack” denir.
iOS nedir: Mac OS X’den türetilmiştir. iOS içinde 4 katman bulundurmaktadır: Core OS tabakası, Core Servisleri tabakası, Medya tabakası ve Cocoa Touch tabakası. Yazılım cihazın içinde 2500 MB’lık bir alan kaplamaktadır. iOS işletim sistemi yapısı nedeniyle Apple App Store ve iTunes dışında hiçbir yerden uygulama yüklenemez.
İşletim Sistemi nedir: Bilgisayarda çalışan, donanım kaynaklarını yöneten ve çeşitli uygulama yazılımları için yaygın servisleri sağlayan bir yazılımlar bütünüdür.
Kod nedir: Yazılım dilinde belli durumları içerisinde barındıran tümcelere verilen addır. Bu tümceler hangi durum karşısında nasıl bir tepki verileceğini, hangi ögelerin çağırılacağına hangi anlarda hangi durumların oluşacağı gibi daha birçok yazılımsal fonksiyona sahiptir. Şu anda bu yazıyı okumuş olduğunuz sayfa dahi yüzlerce satırdan oluşan kod dizgilerinden oluşturulmuştur.
Kodlama nedir: Kodlama diğer adıyla programlama kelime anlamıyla belirli şartlara ve düzene göre yapılması öngörülen işlemlerin bütünü anlamına gelir. Programlama bilgisayara ya da elektronik devre ve mekanik sistemlerden oluşan düzeneklere bir işlemi yaptırmak için yazılan komutlar dizisinin bütünü veya bir kısmı olarak tanımlanır.
Linux nedir: Unix’e fikirsel ve teknik anlamda atıfta bulunarak geliştirilmiş açık kaynak kodlu, özgür ve ücretsiz (destek hariç) bir işletim sistemi çekirdeğidir. Çekirdeğin kaynak kodları GNU Genel Kamu Lisansı çerçevesinde özgürce dağıtılabilir, değiştirilebilir ve kullanılabilir.
Lisanslı Yazılım nedir: Kullanım hakları satın alınmış veya bu hususta sözleşme imzalanmış bir kişi ya da bir grup tarafından kullanılabilen yazılıma denir.
Machintosh OS nedir: Apple Inc. tarafından Macintosh bilgisayarları için tasarlanmış bir işletim sistemidir. Mac OS X aslen BSD ve Mach mikro çekirdeği üzerine kurulu, açık kaynak bir işletim sistemi olan Darwin’e dayanır.
Pardus nedir: Türkiye’de TÜBİTAK tarafından geliştirilen bir Linux dağıtımı olan işletim sistemidir. Pardus adı, Anadolu Parsının bilimsel adı olan Panthera pardus tulliana’dan gelmektedir.
Reset nedir: Bilgisayarı yeniden başlatmaya reset denir.
Root nedir: Root yetkileri olmayan bir kullanıcı hesabı, cihaz üzerinde belirlenen sistemsel birçok şeyi değiştiremez. Android telefon ve tablet üreticileri root yetkilerini kullanıcılara kapatarak cihaza tam kontrol sağlamamızı engelliyorlar. Genel deyim olarak root yapma veya root atma işlemi aslında telefona veya tablete root yetkileri sağlamak anlamındadır.
Setup-Install nedir: Bilgisayara herhangi bir programı kurma işlemidir.
Uninstall nedir: Bilgisayara kurulu bir programı kaldırma işlemidir.
Virüs nedir: Bilgisayar ortamına kullanıcının bilgisi/onayı dışında aktarılmış mevcut kullanıcı dosyalarını, bilgisayardaki yazılım ve/veya işletim sisteminin bütünlüğünü, erişilebilirliğini, gizliliğini tehdit eden yetkisiz kod parçaları ve küçük yazılımlar genel olarak virüs olarak adlandırılırlar. Bilgisayar virüsleri, bir bilgisayardan bir diğerine yayılmak ve bilgisayarın çalışmasına müdahale etmek amacıyla tasarlanmış küçük yazılım programlarıdır.
Windows nedir: Microsoft Windows (pencere), kullanıcıya grafik arabirimler ve görsel iletilerle yaklaşarak, yazılımları çalıştırmak, komut vermek gibi klavyeden yazma zorunluluğunu ortadan kaldıran, Microsoft şirketinin geliştirdiği dünyada en çok kullanılan bir işletim sistemi ailesidir.
Yazılım nedir: Donanımı kullanmak için gerekli programlardır. Bilgisayarın nasıl çalışacağını söylerler. Belirli bir işlemi yapmak üzere bilgisayara kurulurlar. Bilgisayara yüklenen her türlü program yazılımdır. Yazılım, kullanıcıların bilgisayarda işlerini yapmalarına imkân veren tüm programlara verilen genel addır. Yazılımlar; Sistem Yazılımları ve Uygulama Yazılımları olmak üzere iki ana gruba ayrılırlar.
TEKNOLOJİ, ENDÜSTRİ VE YENİLİK TERİMLERİ
Ar-Ge nedir: Kültür, insan ve toplumun bilgisinden oluşan bilgi dağarcığının artırılması ve bunun yazılım dahil yeni süreç, sistem ve uygulamalar tasarlamak üzere kullanılması için sistematik bir temelde yürütülen yaratıcı çalışmalardır.
Arttırılmış Gerçeklik nedir: Artırılmış gerçeklik (AR) ses, video, grafik veya GPS verileri gibi bilgisayar tarafından üretilip duyusal girdi ile artırılıp canlandırılan elemanların fiziksel, gerçek dünya ortamıyla birleştirilmesiyle oluşturulan yeni bir algı ortamının canlı doğrudan ya da dolaylı bir görünümüdür.
Bulut Teknolojisi nedir: En yalın haliyle hiçbir kurulum gerektirmeyen web tabanlı uygulamalar ile işlemsel olarak kolaylık sunan online depolama hizmetidir.
Endüstri 4.0 nedir: Endüstri 4.0 ya da 4. Sanayi Devrimi, birçok çağdaş otomasyon sistemini, veri alışverişlerini ve üretim teknolojilerini içeren kollektif bir terimdir. Bu devrim nesnelerin interneti, internetin hizmetleri ve siber-fiziksel sistemlerden oluşan bir değerler bütünüdür.
İnovasyon nedir: Toplumsal, kültürel ve idari ortamda yeni yöntemlerin kullanılmaya başlanması anlamındadır. Webster, inovasyonu yeni ve farklı bir sonuç olarak tanımlar. Türkçe’de yenilik, yenileme gibi sözcüklerle karşılanmaya çalışılsa da anlamı tek bir sözcükle ifade edilemeyecek kadar geniştir.
Nesnelerin İnterneti (IoT) nedir: Internet of Things kavramı altında geliştirilen ürünler genelikle mobil cihazlar ve tabletlerle birlikte çalışıyor. Her nesnenin mobil üzerinden erişilebilen bir uygulaması oluyor ve böylece bu uygulama sayesinde nesneler bildirimleri uygulamalara aktarabiliyor. Mesela Google tarafından satın alınan akıllı ürün Nest, evde olmadığınız durumlarda evin sıcaklığını uygulama üzerinden kontrol edebilmenizi sağlıyor. Uygulamayı, eve yerleştirilen Nest ile entegre ederek bunu gerçekleştirebiliyorsunuz. Nesnelerin interneti ile ilgili örnekler; Nest, Hapifork, Micoach Akıllı Top, Smart Things, Babolat, Edyn, Dropcam, Ingenious…
Patent nedir: Bir buluşu tasdik eden belgedir. Özellikle endüstrinin gelişmesinden sonra lüzumu görülmüş, seri halinde imal edilecek bir malın, belirli normlara uygun olarak yalnız ilk imalci tarafından meydana getirmesi ve buluşun çalınmasından, taklitlerinden korunması için, bu belge ile kendisine hak tanınmıştır
Sanal Gerçeklik nedir: Teknik olarak sanal gerçeklik terimi bireylerin orda olma hissini yaşadığı bilgisayar kaynaklı 3 boyutlu ortamlar için kullanılıyor. Kullanıcılar, çeşitli çevre birimleri (kasklı ekran vb.) aracılığıyla sanal ortamlara dahil oluyor. O ortama girdiği andan itibaren kullanıcının gerçeklik ile bağlantısı kopuyor ve tamamen sanal gerçekliğin yaratıldığı ortamda olma hissini yaşıyor. Kullanıcıların bu deneyimi “gerçekten” yaşayabilmesi için, sanal gerçeklik tasarımlarının kusursuz olması gerekir; aksi takdirde yaratılan zayıf “gerçeklik hissiyatı” kullanıcının bu deneyimi tam olarak yaşayamamasına sebep olur.
Simülasyon nedir: Simülasyon veya farklılık, teknik olmayan anlamda bir şeyin benzeri veya sahtesi anlamında kullanılır. Teknik anlamda gerçek bir dünya süreci veya sisteminin işletilmesinin zaman üzerinden taklit edilmesidir. Sistem nesneleri arasında tanımlanmış ilişkileri içeren sistem veya süreçlerin bir modelidir.
Yapay Zekâ nedir: Bir bilgisayarın veya bilgisayar kontrolündeki bir robotun çeşitli faaliyetleri zeki canlılara benzer şekilde yerine getirme kabiliyetidir. İngilizce artificial intelligence kavramının akronimi olan AI sözcüğü de bilişimde sıklıkla kullanılır.
